Ogranak stranog pravnog lica predstavlja njegov izdvojeni organizacioni deo preko koga strana kompanija obavlja delatnost u Republici Srbiji, u skladu sa Zakonom. Strane firme osnivaju ogranak u našoj zemlji kako bi obavljale delatnost i na drugom mestu, van sedišta matičnog privrednog društva.
Prema Zakonu o privrednim društvima, Ogranak stranog privrednog društva nema formu pravnog lica. U pravnom prometu i na tržištu istupa u ime i za račun stranog privrednog društva.
Prilikom poslovanja ogranka stranog pravnog lica ono ima obavezu da nastupa (da posluje) pod poslovnim imenom privrednog društva.
Poslovno ime osnivača je ujedno i poslovno ime ogranka, međutim u dokumentima ogranka stranog privrednog društva pored poslovnog imena obavezno je navođenje i dodatnih informacija:
- da se radi o ogranku,
- navodi se adresa ogranka,
- ukoliko ogranak ima svoj naziv, potrebno je da navede i taj naziv.
1. Odgovornost i obaveze ogranka stranog pravog lica
Za obaveze nastale u toku poslovanja ogranak stranog pravnog lica odgovara svojom imovinom, ukoliko ima imovinu. Društvo koje je osnivač ogranka takođe ima neograničenu odgovornost za obaveze ogranka. Odnosno, ukoliko tokom poslovanja ogranka nastanu obaveze ili postoje neizmirene obaveze ogranka ka trećim licima, inostrana kompanija koja je osnovala ogranak odgovara neograničeno za sve obaveze.
Ogranak stranog lica može registrovati svog zakonskog zastupnika, koje se smatra zastupnikom tog privrednog društva. Zastupnik ogranka i zakonski zastupnik strane matične firme ne moraju biti ista osoba, već zastupnici osnivača i ogranka mogu biti dva različita lica.
Sa poreskog aspekta, ogranak strane firme u poreskom sistemu ima status rezidenta i tretira se kao domaći poreski rezident. To znači da ima obavezu plaćanja poreza kao i svaki drugi privredni subjekt.
2. Proces registracije ogranka stranog pravnog lica
Strano pravno lice kao osnivač može osnovati ogranak inostrane kompanije u Srbiji. Osnivanje ogranka strane firme ne razlikuje se dosta od osnivanja ogranka domaćeg privrednog društva. Ogranak stranog lica se osniva Odlukom o obrazovanju ogranka, a zatim se ta Odluka mora registrovati u APR-u. Odluku o osnivanju ogranka donosi skupština privrednog društva osnivača.
U skladu sa Zakonom o privredim društvima odluka o obrazovanju ili osnivanju ogranka mora da sadrži sledeće podatke:
- naziv i adresu ogranka strane firme,
- pretežnu delatnost ogranka,
- lično ime (poslovno ime zastupnika ogranka) i obim ovlašćenja zastupnika,
- naziv i sedište registra u kom je osnivač stranog ogranka registrovan,
- naziv, pravnu formu i sedište osnivača ogranka stranog privrednog društva,
- matični broj ili registarski broj osnivača ogranka,
- lično ime, odnosno poslovno ime zastupnika osnivača ogranka,
- podatak o registrovanom kapitalu osnivača (ukoliko se takav podatak registruje u državi u kojoj je registrovan osnivač ogranka),
- adresu za prijem elektronske pošte.
Strano pravno lice kao osnivač može osnovati i registrovati jedan ili više različitih ogranaka. To znači da nema ograničenja koliko će ogranaka jedna matična inostrana kompanija osnovati u Srbiji.
2.1 Registracija ogranka u agenciji za privredne registre
U skladu sa Zakonom o registraciji, registracija ogranka stranog privrednog društva u Republici Srbiji je zakonski obavezna. Ogranak strane firme mora da se registruje u privrednom registru, osnosno kod Agencije za privredne registre.
Registracija ogranka vrši se podnošenjem propisane dokumentacije – registracione prijave Agenciji za privredne registre, kao i Odluke o osnivanju stranog ogranka.
Za registraciju ogranka potrebno je da se prikupi i priloži sledeća dokumentacija:
- odluka nadležnog organa stranog privrednog društva o obrazovanju ogranka,
- jedinstvena registraciona prijava osnivanja pravnih lica i drugih subjekata i upisa u jedinstveni registar poreskih obveznika,
- izvod iz registra u kome je strano privredno društvo registrovano (zajedno sa overenim prevodom od strane ovlašćenog sudskog tumača),
- dokaz o brojevima računa preko kojih strano privredno društvo posluje,
- izjava ovlašćenog lica stranog privrednog društva o preuzimanju odgovornosti društva za sve obaveze koje nastanu u vezi sa poslovanjem ogranka overena od nadležnog organa overe (sa prevodom na srpski jezik overenim od strane ovlašćenog sudskog tumača),
- dokaz o uplati naknade za registraciju osnivanja.
Pored podataka o ogranku koji se registruju, takođe se moraju registrovati sve promene tih podataka, kao i finansijski izveštaji osnivača. Prestanak rada ogranka u Republici Srbiji i brisanje ogranka se isto moraju registrovati u privrednom registru, u skladu sa Zakonom o registraciji.
Nakon registracije u APR-u ogranak stranog pravnog lica ima svoj jedinstveni matični broj i PIB, a po tome se i razlikuje od matične kompanije.
Agencija HLB T&M Consulting može vam pomoći oko aktivacije i registracije osnivanja ogranka. Pomoći ćemo vam da u najkraćem roku prikupite dokumentaciju potrebnu za otvaranje ogranka strane firme i podnesete radi upisa u privredni registar.
2.2 Registracija delatnosti ogranka stranog pravnog lica
Prilikom registracije u privrednom registru ogranak upisuje i svoju šifru delatnosti (pretežna delatnost). Pored registrovane delatnosti ogranak strane firme se može baviti i svim drugim delatnostima koje nisu zabranjene zakonom. Dodatno, pretežna delatnost kojom se bavi ogranak može da se razlikuje od pretežne delatnosti osnivača.
Inostrani ogranak nije u obavezi da sporedne delatnosti kojima će se baviti definiše u statutu, niti u osnivačkom aktu. Obavezan je samo u slučaju ako je posebnim zakonom uslovljena registracija, ili je potrebno odobrenje, saglasnost ili drugi akt nadležnog organa.
2.3 Registracija ogranka stranog pravnog lica za pdv
Ogranak strane firme može biti u sistemu PDV-a, ukoliko u toku prethodnih 12 meseci ostvari promet veći od 8.000.000 dinara. Takođe, ogranak stranog lica se može dobrovoljno registrovati kao PDV obveznik u Srbiji.
Kada je sistemu PDV-a ogranak obavlja svoju delatnost ravnopravno kao sva privredna društva u Srbiji, u skladu sa zakonom. U obavezi je da obračunava porez na dodatu vrednost i u propisanom roku da nadležnom poreskom organu podnosi PDV prijave.
3. Otvaranje poslovnog računa u banci i međunarodno poslovanje
Prema Zakonu o deviznom poslovanju ogranci stranih kompanija koji posluju u Republici Srbiji smatraju se rezidentima. Ne mogu da posluju preko inostranih bankovnih računa, već preko rezidentnih bankovnih računa u Srbiji (bankovnih računa u poslovnim bankama otvorenim u Srbiji).
U skladu sa Zakonom o deviznom poslovanju ogranak može uzimati kredite ili pozajmice od osnivača nerezidenta (matične kompanije osnivača).
Takođe, ogranak može preneti novčana sredstva sa svog rezidentnog poslovnog računa banke na devizni račun u inostranstvu, ali samo uz potvrdu o prethodno izmirenim poreskim obavezama po osnovu te transakcije.
Poslovanje ogranka stranog lica nije uslovljeno delatnostima koje su vezane za međunarodni promet. Ogranak strane firme može da obavlja međunarodni promet u skladu sa Zakonom o spoljnotrgovinskom poslovanju i Zakonom o deviznom poslovanju. Odnosno, može nesmetano da se bavi uvozom i izvozom robe i usluga.
4. Vođenje poslovnih knjiga ogranka strane firme
Ogranak stranog privrednog društva ima zakonsku obavezu da vodi poslovne knjige, na isti način kao pravna lica registrovana u Srbiji. U skladu sa Zakonom, ogranci imaju obavezu vođenja knjiga po sistemu dvojnog knjigovodstva.
Na kraju godine ogranak stranog pravnog lica mora da sastavi i podnese redovan finansijski izveštaj, na isti način kao domaće firme. Finansijski izveštaj ili završni račun podnosi se za poslovnu godinu sa stanjem na dan 31. decembar tekuće godine (kalendarska godina). Završni račun i finansijske izveštaje dužni su da podnesu Agenciji za privredne registre.
Ukoliko su vam potrebne usluge stručne agencije za knjigovodstvo, agencija za račuovodstvo HLB T&M Consulting, iskusni knjigovodstveni i poreski savetnici stoje vam na raspolaganju.
5. Ogranak nerezidenta i transferne cene
Strano pravno lice i njegov izdvojeni organizacioni deo preko koga ta inostrana kompanija obavlja delatnost u Srbiji (ogranak nerezidentnog obveznika) mogu biti povezana lica i obavljati transakcije formirane po transfernim cenama.
Međutim, njihov poslovni odnos i da li su transakcije obavljene po cenama “van dohvata ruke” je predmet analize i potrebno je utvrditi da li su ispunjeni svi uslovi za kontrolisane transakcije.
Ukoliko imate dodatna pitanja i potrebna vam je pomoć u vezi osnivanja ogranka stranog pravnog lica možete se obratiti stručnom i iskusnom timu agencije za računovodstvene usluge HLB T&M Consulting. Možemo vam pružiti usluge vezane za osnivanje ogranka strane firme u Republici Srbiji.
