Osnovni kapital društva sa ograničenom odgovornošću drugačije se naziva registrovani kapital i on predstavlja novčanu vrednost upisanih uloga članova u to društvo. Prilikom osnivanja firme bitno je navesti koja je vrednost osnivačkog kapitala (minimalni iznos osnivačkog kapitala iznosi 100 dinara).
Osnovni kapital može biti u izražen u vidu:
- novčanog uloga – kada se uplaćuje u DOO
- nenovčanog uloga – kada se unosi u društvo.
Razlike između upisanog i uplaćenog kapitala
Kako u praksi često dolazi do zabune, bitno je naglasiti da postoje razlike između upisanog kapitala i uplaćenog kapitala. Prilikom osnivanja preduzeća osnivački kapital se ne mora uplatiti (uneti) ali se mora upisati. Osnivači nemaju obavezu da iznos uplate prilikom osnivanja, već to mogu učiniti u određenom roku. U osnivačkom aktu se određuje rok u kome će članovi DOO, odnosno osnivači uplatiti ili uneti ulog.
Novčani i nenovčani ulog u osnovni kapital DOO
Osnovni kapital društva čine novčani i nenovčani ulog, a između njih postoje važne razlike. Novčani ulog, kao što sama reč kaže mora biti u novcu, odnosno ulog mora biti uplaćen u novčanom iznosu. Nenovčani ulozi se unose u društvo i mogu biti samo u stvarima ili pravima.
Prilikom unosa nenovčanog uloga mora se izvršiti procena vrednosti tog uloga, koja se utvrđuje u dinarima. Procena vrednosti nenovčanog uloga u društvo se može utvrditi na sledeći način:
- procenu može izvršiti jedan član društva,
- procena se može utvrditi sporazumom od strane svih članova,
- procena od strane stručnog i nadležnog lica, u skladu sa Zakonom (sudski veštak, revizor i slično).
Strani osnivači mogu izvršiti unos osnovnog kapitala i novčanog uloga u devizama, koji mora biti obračunat u domaćoj valuti. Dakle, ukoliko se uplata novčanog uloga vrši u stranoj valuti potrebno je taj iznos obračunati u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu Narodne banke Srbije. Obračun iznosa se vrši na dan uplate iznosa na poslovni račun društva.
Agencija HLB T&M Consulting svojim klijentima može olakšati čitav proces oko birokratije i procedure u vezi osnivanja preduzeća, pripreme osnivačkog akta, unosa novčanih i nenovčanih uloga u društvo, kao i obračuna iznosa uloga stranih osnivača.
Osnivački kapital u osnivačkom aktu
Prilikom osnivanja firme i izrade osnivačkog akta u ovom pravnom aktu definišu se osnivački ulozi društva sa ograničenom odgovornošću. Dakle, sve odluke o promeni osnivačkog kapitala – povećanje i smanjenje osnovnog kapitala, kao i rokovi za unošenje u društvo. U skladu sa tim, novčani ili nenovčani ulozi moraju se uplatiti ili uneti u DOO u roku koji je utvrđen u osnivačkom aktu.
Rok unošenja osnovnog kapitala počinje od dana zvanične registracije osnivačkog akta (ili dana donošenja pravnog akta). Osnivači imaju obavezu da u roku od pet godina uplate ili unesu ulog u društvo. Ako je ulog novčani moraju uplatiti utvrđen iznos. Ako je nenovčani ulog procenjuje se vrednost koja se unosi kao ulog u DOO. Rok za uplatu ne sme biti duži od pet godina.
Članovi društva stiču udeo u kapitalu čim preuzmu obavezu da uplate osnovni kapital, odnosno da unesu ulog. Svi novčani i nenovčani ulozi koji se uplate ili unesu u DOO prelaze u njegovo vlasništvo i čine imovinu društva.
U tom smislu, imovinu čine sve stvari i sva prava koja su u vlasništvu društva. Pod imovinom spada i neto imovina, koja predstavlja razliku između ukupne vrednosti imovine i obaveza koje ima društvo.
Izrada akta o osnivanju je prvi korak prilikom osnivanja DOO i jedan je od najvažnijih pravnih akta preduzeća. HLB T&M Consulting pruža usluge osnivanja firme, pripreme i sastavljanja osnivačkog akta društva.
Osnivački kapital kao udeo u kapitalu društva
Unošenjem određenog uloga u DOO taj ulog postaje udeo u kapitalu. U skladu sa Zakonom, jedan član može biti vlasnik jednog udela, a ukupna vrednost pojedinačnog izražava se proporcionalno i u procentima. U slučaju da član ima više udela, stečeni udeli se spajaju sa postojećim udelom i postaju zajedno jedan.
Udeli društva nisu i nemaju karakter hartije od vrednosti, što znači da se ne mogu sticati na dati način niti se sa njima može raspolagati. Osnivači mogu sticati udele u društvu srazmerno svojim ulozima u DOO.
U skladu sa Zakonom član ili osnivač društva po osnovu svog udela ima sledeća prava:
- pravo glasa u skupštini,
- pravo na učešće u dobiti društva,
- pravo na učešće u likvidacionom ostatku,
- druga prava predviđena ovim zakonom.
Odgovornost i posledice
U slučaju da osnivači ne izvrše svoju obavezu i ne unesu svoj udeo osnovnog kapitala, imaju obavezu da nadoknade štetu društvu zbog propuštanja ili kašnjenja izvršavanja obaveze.
U osnivačkom aktu se mogu predvideti kaznene odredbe ukoliko osnivač ili član ne izvrši svoje obaveze oko unosa osnivačkog kapitala. Društvo može člana da obavesti pismenim putem o izvršavanju obaveze u naknadnom roku, pri čemu je dužno i da ga obavesti o posledicama u slučaju da ne izvrši svoju obavezu.
Knjigovodstvena agencija HLB T&M Consulting stoji vam na raspolaganju za sva pitanja i savete oko registracije firmi kao i uplata novčanih i nenovčanih uloga u osnovni kapital društva.
