Narodna skupština Republike Srbije odžala je dana 10. oktobra 2019. godine sednicu na kojoj je usvojen Predlog zakona o računovodstvu. Novim zakonom definisano je ko sme da pruža računovodstvene usluge i na koji način pravno lice može steći profesionalno zvanje. Kao rezultat, usvojen je Zakon o računovodstvu i objavljen u „Službenom glasniku RS” br. 73/2019.
Novi Zakon o računovodstvu stupa na snagu od 1. januara 2020. godine. Za pojedine odredbe propisan je nešto kasniji početak primene.
PROČITAJTE JOŠ: PREGLED USLUGA KOJE PRUŽA AGENCIJA ZA KNJIGOVODSTVO
Mnogi propisi novog Zakona se dvosmisleno tumače i dovode do nerazumevanja. Dajemo pojašnjenje i odgovore na najviše postavljana pitanja vezana za najnovije izmene Zakona o računovodstvu.
Novi zakon o računovodstvu – propisane izmene
Zakonom o računovodstvu propisane su izmene koje se odnose na:
- nije propisana obaveza posedovanja licence za knjigovođe, već računovođe imaju obavezu sticanja profesionalnog zvanja,
- vođenjem poslovnih knjiga mogu se baviti samo agencije koje imaju najmanje jednog zaposlenog sa stečenim profesionalnim zvanjem u oblasti računovdstva i revizije (zvanje mora biti stečeno kod profesionalne domaće ili međunarodne organizacije),
- prelazni period – propisan je prelazni period od tri godine,
- pravna lica koja obavljaju delatnost računovodstva nisu u obavezi da postanu članovi u bilo kojoj profesionalnoj organizaciji,
- ukoliko je knjigovođa stekao profesionalno zvanje polaganjem ispita kod bilo koje profesionalne organizacije članice, on nema obavezu da nastavi svoju edukaciju kod iste,
- „nema monopola” – profesionalno zvanje se može dobiti kod bilo koje organizacije ili institucije ukoliko je ona članica profesionalne organizacije Međunarodna federacija računovođa (u svetu postoji ukupno 178 članica navedene međunarodne organizacije).
Uvođenje profesionalnih zvanja knjigovođa
Najveću pažnju izazvale je izmene odredba o pružanju računovodstvenih usluga i uvođenje novih obaveza računovođama. Jedna od izmena je uvođenje „profesionalnih zvanja“.
Da bi pravna lica i dalje mogla da vode knjige svojim klijentima, odnosno da pružaju računovodstvene usluge, imaju obavezu da steknu profesionalna zvanja.
PROČITAJTE JOŠ: PREGLED RAČUNOVODSTVENIH USLUGA I RAZIKA U ODNOSU NA KNJIGOVODSTVENE USLUGE >>
Prema novom Zakonu o računovodstvu “profesionalno zvanje” je uslov za izdavanje dozvole za pružanje računovodstvenih usluga. Kada računovođa jednom stekne profesionalno zvanje nema više tu obavezu.
Registar pružalaca računovodstvenih usluga
Knjihovođe i pružaoci knjigovodstvenih usluga, odnosno preduzetnici i pravna lica koja pružaju usluge računovodstva svojim klijentima moraju biti upisani i u Registar pružalaca računovodstvenih usluga.
Vođenje poslovnih knjiga i sastavljanje završnog računa (finansijskog izveštaja na kraju poslovne godine) mogu vršiti jedino knjigovodstvene agencije koje su upisane u pomenuti Registar.
Predviđeno je da novi Registar pružalaca računovodstvenih usluga počne sa radom od 01.01.2021. godine. Registar vodi Agencija za privredne registre.
Pre nego što Registar pružalaca računovodstvenih usluga počne da radi, pravna lica koja obavljaju računovodstvene delatnosti ne mogu biti upisana u isti. Drugim rečima, ne mogu biti uslovljena upisom u Registar koji ne postoji. Ovo se odnosi kako na postojeće firme, tako i na računovodstvene agencije koje će se osnivati tokom 2020. godine.
Prelazni period za usklađivanje sa zakonom o računovodstvenim uslugama
Računovodstvene agencije, odnosno svi preduzetnici i pravna lica čija je pretežna delatnost pružanje računovodstvenih usluga imaju obavezu da usklade svoje poslovanje sa novim Zakonom do kraja 2022. godine.
PROČITAJTE JOŠ: KAKO IZGLEDA SARADNJA SA AGENCIJOM ZA RAČUNOVODSTVENE USLUGE >>
Pošto novi Zakon o računovodstvu stupa na snagu 01.01 2020. godine, pravna lica i preduzetnici imaju rok od tri godine da usklade svoje poslovanje (počevši od datuma stupanja na snagu). Dakle, knjigovođe i knjigovodstvene agencije ne moraju odmah po stupanju Zakona na snagu da steknu profesionalno zvanje i budu upisane u Registar, već najkasnije do kraja 2022. godine.
Postoji mogućnost da će ovo rešenje biti ukinuto, izmenjeno ili ocenjeno neustavnim, zbog pretpostavke da će biti pokrenut postupak za ocenu ustavnosti.
Kod kojih profesionalnih organizacija se može steći profesionalno zvanje
U Registar pružalaca računovodstvenih usluga se mogu upisati firme koje koje imaju dozvolu za pružanje računovodstvenih usluga. U Republici Srbiji dozvole mogu izdati dve članice – Komora ovlašćenih revizora i Savez računovođa ili revizora Srbije.
PROČITAJTE JOŠ: KO MOŽE DA PRUŽA KNJIGOVODSTVENE USLUGE – PREGLED ZAKONSKIH KRITERIJUMA >>
Profesionalno zvanje može biti stečeno kod bilo koje profesionalne organizacije, ukoliko je ona članica Međunarodne federacije računovođa. Profesionalna organizacja može biti i domaća i inostrana organizacija.
U svetu danas postoji ukupno 178 organizacija koje su članice međunarodne organizacije Međunarodna federacija računovođa. Prema novom Zakonu, kod svih se može dobiti profesionalno zvanje.
Najmanje jedan zaposleni sa stečenim zvanjem knjigovođe
Ukoliko je računovodstvena agencija pravno lice jedan od uslova koji mora biti ispunjen je da u radnom odnosu ima najmanje jednog zaposlenog. Radnik mora imati stečeno zvanje u oblasti računovodstva ili revizije u profesionalnoj organizaciji. Zaposleni mora biti u radnom odnosu i da ima potpisan ugovor o radu sa punim radnim vremenom.
Ukoliko je računovodstvena agencija registrovana kao preduzetnik, isto je uslov da ima najmanje jednog zapslenog sa punim radnim vremenom i sa stečenim zvanjem. Fizičko lice koje se registrovalo kao preduzenik može ispuniti ovaj kriterijum – da u svojoj firmi bude zaposlen tj. u radnom odnosu sa punim radnim vremenom.
PROČITAJTE JOŠ: VODIČ KROZ KNJIGOVODSTVENI ASPEKT POSLOVANJA NAKON OSNIVANJA FIRME >>
Kako bi preduzetnik. dobio dozvolu ili rešenje za upis u Registar potrebno je da stekne profesionalno zvanje u nekoj od profesionalnih organizacija članica.
Uslovi za izdavanje dozvola za upis u registar i pružanje računovodstvenih usluga
U Republici Srbiji dozvole za pružanje računovodstvenih usluga pravnim licima izdaje Komora ovlašćenih revizora i Savez računovođa i revizora Srbije.
Od 01. januara 2020. godine dozvola se izdaje pod sledećim uslovima:
- da pravno lice ima registrovanu pretežnu delatnost za pružanje računovodstvenih usluga,
- da osnivač pravnog lica, odnosno stvarni vlasnik, kao i član organa upravljanja pravnog lica ima registrovanu pretežnu delatnost za pružanje računovodstvenih usluga (i da nisu osuđeni pravnosnažnom presudom za krivična dela),
- da pravno lice ima najmanje jednog zaposlenog sa profesionalnim zvanjem u oblasti računovodstva ili revizije (da je u radnom odnosu i sa punim radnim vremenom),
- da je profesionalno zvanje stečeno kod profesionalne organizacije koja je članica Međunarodne federacije računovođa.
Nije propisano obavezno članstvo u profesionalnoj organizaciji
Prema Zakonu, propisano je da pravno lice nije u obavezi da nakon sticanja zvanja postane član profesionalne organizacije. Takođe, pravna lica nemaju obavezu da nastave edukacije ili obuke kod iste. Imaju samo obavezu da se edukuju.
PROČITAJTE JOŠ: DETALJAN VODIČ ZA IZBOR KNJIGOVODSTVENE AGENCIJE >> >>
Svaka računovodstvena agencija ili pojedinac računovođa može, ukoliko želi, da profesionalnoj organizaciji pristupi dobrovoljno.
Očekuje se detaljno tumačenje obaveza za lica koja su prethodno stekla profesionalno zvanje. Pretpostavka je da pravna lica i knjigovođe koji su već stekli zvanja u skladu sa ranijim važećim propisima Zakona o računovodstvu, bi trebalo da ispunjavaju ovaj uslov i da nemaju nikakve obaveze. Očekuje se detaljnije i preciznije objašnjenje Ministarstva finanija.
Oduzimanje dozvole za pružanje računovodstvenih usluga
Pravnom licu i preduzetniku se može oduzeti dozvola za pružanje računovodstvenih usluga u sledećim slučajevima:
- ako prestane da ispunjava uslove za izdavanje dozvole (kada firma nema nijednog zaposlenog sa zvanjem ili kada ostane bez ijednog zaposlenog sa stečenim zvanjem),
- ako je dozvola izdata na osnovu neistinitih podataka,
- ako pravno lice donese odluku o prestanku obavljanja ove delatnosti ili prestane da postoji kao pravno lice, odnosno ako preduzetnik prestane da radi,
- ako postupa suprotno propisima kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma.
Zakonom nije propisano da će se dozvole odnosno rešenja za upis u Registar oduzimati ako pravno lice nakon sticanja profesionalnih zvanja ne postane član organizacije.
