U skladu sa odredbama Zakona o porezu na dohodak građana i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, propisane su određene olakšice samozapošljavanje i za zapošljavanje novih lica koje vaze od 1. oktobra 2018 godine.
Olakšice se odnose na poreska oslobođenja za poslodavce koji počinju sa obavljanjem sopstvene poslovne delatnosti i na njihove nove zaposlene radnike. Poslodavci mogu ostvariti pravo na oslobođenje od plaćanja poreza na osnovu svoje zarade i zarade svojih zaposlenih (za najviše devet novozaposlenih lica sa kojima zasnuje radni odnos). Takođe, mogu ostvariti i pravo na poresko oslobođenje za plaćanje doprinose.
Poslodavci koji mogu da ostvare pravo na oslobođenje od plaćanja poreza i doprinosa su novoosnovana pravna lica, odnosno novoosnovani preduzetnici, registrovani u Agenciji za privredne registre. Poslodavac može da ostvari pravo i da bude oslobođen plaćanja za:
- porez i doprinose po osnovu zarade osnivača pravnog lica,
- porez i doprinose po osnovu lične zarade preduzetnika,
- porez i doprinose po osnovu zarade novozaposlenih lica sa kojima zasnuje radni odnos (najviše devet novih radnika)
Pravo na poresko oslobođenje nema preduzetnik paušalac, preduzetnik poljoprivrednik i preduzetnik drugo lice.
Uslovi za poslodavce i novozaposlene
Da bi poslodavac bio oslobođen od plaćanja poreza i doprinosa, mora ispuniti određene uslovi:
- osnivači moraju zasnovati radni odnos i biti prijavljeni na socijalno osiguranje,
- preduzetnik kora biti prijavljen na socijalno osiguranje,
- moraju biti zaključeni ugovori o radu sa svim novozaposlenim licima,
- da su osnivači/preduzetnici bili nezaposlena lica ili studenti i učenici u prethodnih 12 meseci,
- da su novozaposleni bili nezaposlena lica ili studenti i učenici u prethodnih 12 meseci.
Svaki član ili osnivač novoosnovanog pravnog lica mora zasnovati radni odnos sa tim pravnim licem i mora biti prijavljen na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja. Takođe, novoosnovani preduzetnik mora biti prijavljen na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja. Poslodavac mora zasnovati radni odnos i zaključiti ugovor o radu sa novozaposlenim licima u skladu sa Zakonom, a zatim i da sve zaposlene prijavi na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja,
Uslov je i da su osnvači pravnog lica (pre datuma osnivanja pravnog lica, u periodu od najmanje šest meseci bez prekida) bili prijavljeni kao nezaposlena lica kod Nacionalne službe za zapošljavanje ili da su u periodu od dvanaest meseci pre datuma osnivanja pravnog lica stekli srednje, više ili visoko obrazovanje.
Isto važi za preduzetnike, da su pre datuma registracije, u periodu od najmanje šest meseci bez prekida, bili prijavljeni kao nezaposlena lica kod Nacionalne službe za zapošljavanje ili da su u periodu od dvanaest meseci pre datuma registrovanja stekli srednje, više ili visoko obrazovanje.
U periodu korišćenja olakšice može se ostvariti pravo za najviše devet novozaposlenih radnika, koji ispune uslove. Jedan od uslova je da su pre datuma zasnivanja radnog odnosa kod poslodavca, u periodu od najmanje šest meseci bez prekida, bili prijavljeni kao nezaposlena lica kod Nacionalne službe za zapošljavanje. Uslov ostvaruju i ako su u periodu od dvanaest meseci pre datuma zasnivanja radnog odnosa stekli srednje, više ili visoko obrazovanje.
Period korišćenja olakšice
Period za koji se može ostvariti pravo na poresko oslobođenje od zarada (osnivača ili preduzetnika i zaposlenih) je 12 meseci, od dana kada je započeto obavljanje delatnosti. Period počinje na dan kada je osnovano pravno lice ili kada je registrovan preduzetnik.
U toku perioda korišćenja olakšice, zbir pojedinačnih zarada za svako lice ne sme biti veći od iznosa tri prosečne godišnje zarade u godini koja prethodi godini osnivanja privrednog društva, odnosno godini registrovanja poslodavca.
Primena poreskih olakšica
Poresko oslobođenje od plaćanja poreza i doprinosa počinje sa primenom 01. oktobra 2018. godine. Važi za poslodavce, odnosno novoosnovane privredne subjekte i preduzetnike koji su započeli obavljanje svoje poslovne delatnosti najranije 01. oktobra 2018. godine, a zaključno sa 31. decembrom 2020. godine.
Primer: Ako je poslodavac registrovan u novembru 2018. godine, poreske olakšice može da koristi po osnovu isplaćenih zarada u 2018. i 2019. godini. Ukoliko počne sa obavljanjem delatnosti marta 2019. godine, olakšice će moći da koristi tokom 2019. i 2020. godine.
Poslodavci koji budu koristili olakšice biće oslobođeni plaćanja poreza i doprinosa za sebe i zaposlene. Odnosno, neće imati obavezu da plaćaju te obaveze, niti da podnose zahtev za povraćaj sredstava. Mogu biti oslobođeni od plaćanja potpunog iznosa poreza, odnosno 100%. Takođe, mogu biti oslobođeni i od plaćanja potpunog iznosa doprinosa za PIO, doprinosa za zdravstveno osiguranje i doprinosa za nezaposlenost, na teret poslodavca i na teret zaposlenog.
Prestanak prava na korišćenje olakšice
Pravo na olakšicu i poresko oslobođenje prestaje kada se ispune određeni islovi:
- po isteku perioda od 12 meseci od dana započinjanja delatnosti poslodavca,
- kada ukupan zbir isplaćenih zarada osnivača / preduzetnika i ostalih zaposlenih pređe neoporezivi iznos, odnosno kada zbir bude veći od tri prosečne godišnje zarade, koje su isplaćene počevši od datuma ostvarivanja prava na olakšice.
Postojeće poreske olakšice
Postoje olakšice koje već registrovani poslodavci imaju pravo da koriste, ukoliko zaključe ugovor o radu sa novozaposlenim licem. Ukoliko zaposle novog radnika mogu da ostvare pravo na povraćaj od 65%, 70% i 75% poreza i doprinosa. Korišćenje olakšica po osnovu zarade za novozaposlena lica, poslodavci mogu koristiti zaključno sa 31. decembrom 2019. godine.
Ukoliko poslodavac zaposli novog radnika, može da ostvari pravo na:
- povraćaj dela plaćenog poreza na zaradu, po osnovu zarade za novozaposleno lice,
- povraćaj dela plaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, po osnovu zarade za novozaposleno lice.
Uslovi za dobijanje poreksih olakšica
Poslodavac može da ostvari pravo na olakšice ako sa novozaposlenim radnikom zaključi ugovor o radu, u skladu sa Zakonom i prijavi ga na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja.
Novozaposleni radnik mora biti prijavljen na evidenciju Nacionalne službe za zapošljavanje kao nezaposleno lice najmanje šest meseci bez prekida, pre zasnivanja radnog odnosa. Takođe, u periodu pre zasnivanja radnog odnosa novozaposleni radnik ne sme biti zaposlen kod poslodavca. Ne sme u prethodnom periodu biti zaposlen niti sa pravnim licem koje je povezano sa tim poslodavcem.
Stope poreskih olakšica
Poslodavci za nova radna mesta nogu dobiti znatna smanjenja poreza i doprinosa. Olakšice koje mogu dobiti su:
- 65% – ako zaposli najmanje jednog, a najviše devet radnika,
- 70% – ako zaposli najmanje deset, a najviše 99 radnika,
- 75% – ako zaposli najmanje 100 radnika,
- 75 % – ako zaposli najmanje dva radnika i time poveća broj zaposlenih
Poslodavac – pravno lice, preduzetnik, preduzetnik paušalac ili preduzetnik poljoprivrednik može ostvariti povraćaj 65%, 70% i 75%. Ako poslodavac zasnuje radni odnos sa najmanje jednim, a najviše sa devet novozaposlenih lica dobiće povraćaj 65% plaćenih poreza i doprinosa. Kada zasnuje radni odnos sa najmanje 10, a najviše sa 99 novozaposlenih lica dobiće povraćaj 70%. Ako zasnuje radni odnos sa najmanje 100 novozaposlenih lica, dobiće povraćaj 75%.
Poslodavac – mikro i malo pravno lice, preduzetnik, preduzetnik paušalac ili preduzetnik poljoprivrednik može dobiti povraćaj 75% plaćenih poreza i doprinosa, ako zaposli najmanje dva nova radnika i time poveća broj zaposlenih u odnosu na prethodni period. Poresku olakšicu od 75% za obadva novozaposlena radnika može da koristi tek od meseca kada je steka pravo na olakšicu.
Rok važenja olakšica
Ove olakšice važe za poslodavce koji isplate zarade za novozaposlene zaključno sa 31. decembrom 2019. godine.
Poslodavci koji budu koristili olakšice dobiće povraćaj plaćenih poreza i doprinosa nove zaposlene radnike. Refundaciju dobijaju nakon što podnesu zahtev za povraćaj sredstava.
Primer: Ukoliko poslodavac zaposli jednog radnika, može dobiti olakšicu od 65%. Ukoliko zaposli 20 radnika dobiće smanjenje 70%. Ukoliko zaposli 200 radnika, dobiće povraćaj 75%.
Napomena (zakonske izmene)
Prema poslednjim izmenama Zakona o porezu na dohodak građana i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje koje su stupile na snagu od 16.12.2018. godine izmenjeni su uslovi za korišćenje olakšice za novoosnovane poslodavce u vidu oslobođenja od plaćanja poreza i doprinosa.
Mogućnost korišćenja nove olakšice, odnosno oslobođenja od plaćanja poreza i doprinosa počinje sa primenom 01. januara 2019. godine.
Više o korišćenju poreskih olakšica za nove poslodavce možete pročitati na našem blogu Izmena poreskih olakšica za novoosnovane firme koje počinju sa primenom od 01.01.2019. godine.
